Kąpiel leśna - Shinrin-yoku

Góry to życie - wiem, że dla części z Was również

Azja przez lata uchroniła się przed silnymi wpływami kultury zachodniej. To właśnie tamtejsza filozofia wytworzyła unikalne dla nich pojęcia, postawy i zachowania. Tutaj będzie krótki rzut oka na drugą półkulę Ziemską w celu... kąpania się w roślinach?

Czym jest Shinrin-yoku

Shinrin-yoku, bo tak są nazywane kąpiele leśne w Japonii, to praktyka przywodząca skojarzenia z medytacją w ruchu, uważnością, głębokim kontaktem z naturą i aktywnym odpoczynkiem.

Technika ta polega na pełnym zanurzeniu się w naturze i wykorzystaniu wszystkich zmysłów do poznania i smakowania natury (dosłownie!). Ważnym jest aby wejść w naturę bez technologii - żadnych telefonów, laptopów, odtwarzaczy muzyki, aparatów fotograficznych - NICZEGO. Możesz wziąć jednak ze sobą wodę lub herbatę, lub nawet zestaw do jej zaparzania! Następnie wchodzimy do lasu bez żadnych oczekiwań. Idziemy wolno - nie chodzi tutaj o aktywność fizyczną. Podczas spaceru zaangażuj wszystkie swoje zmysły poznania aby doświadczyć natury.

Poczuj naturę wszystkimi zmysłami

Wsłuchaj się w szum wiatru w poruszanych nim gałęzi i budzących się do życia liści, posłuchaj płynącego strumyka i jego przelewania się na stopniach, usłysz co śpiewają ptaki (częstotliwości ich dźwięków znajdują się w paśmie, które nasze uszy rozpoznają najlepiej i dlatego sprawiają nam taką radość).

Jest wiosna - drzewa i reszta roślin kwitnie nadając barw całemu otoczeniu. Chłoń je w pełni rozróżniając różne kolory zieleni, poszukuj gier światła przebijającego się przez konary, odnajdź zwierzęta mniejsze i większe.

Rozkoszuj się zapachem drzew - naturalną aromaterapię zapewni Ci wdychanie fitocydów. Oddychaj głęboko. Przeszło Ci kiedyś przez myśl jak pachnie las? Czym pachnie?

Dotknij lasu. Połóż dłonie na drzewie. Jakie uczucie sprawia mech? Co czujesz, gdy dotykasz strumienia wody? Odważysz się zdjąć buty i dotknąć ziemi gołą stopą?

Możesz także spróbować lasu. Poszukać roślin, które są jadalne i które można spożyć. Tylko uważaj na siebie i nie jedz niczego, dopóki nie jesteś w 100% pewien, że ta roślina nie jest trująca!

Woda w lesie dodaje uroku i dodatkowej mocy miejscu

Co daje nam kąpiel leśna

Qing Li pisze wprost, że aby odzyskać naturalny rytm życia i zresetować organizm w pełni potrzebujemy trzech dni w lesie, w tym dwóch nocy spędzonych w naturze. Tak przygotowany odpoczynek zapewni nam pełną regenerację i najsilniejszy wpływ dobroczynnych czynników na nasz organizm.

W najmniejszym wymiarze jednak zaleca on przynajmniej dwugodzinny spacer po lesie, najrzadziej raz na miesiąc (chociaż najlepiej raz w tygodniu). Co robi z naszym organizmem kąpiel leśna:

• stymuluje układ odpornościowy;
• dodaje energii;
• osłabia lęki i zmniejsza poziom stresu;
• reguluje nasze emocje: uspokaja, zmniejsza niepokój, przygnębienie, gniew, zakłopotanie, zwiększa wigor i zmniejsza znużenie;
• wydłuża sen;
• obniża ciśnienie krwi i tętno a także poziom cukru we krwi;
• pomaga przywrócić równowagę pomiędzy układami współczulnym i przywspółczulnym;
• zwiększa zmienność rytmu zatokowego;
• zmniejsza ruminacje i perseweracje;
• poprawia zdolności poznawcze i kreatywność
• zmniejsza egoizm, sprawia, że jesteśmy bardziej ufni, uczynni i opiekuńczy;
• zwiększa produkcję białek przeciwnowotworowych;
• pomaga stracić na wadze.

Brzmi interesująco? Po więcej informacji możesz zajrzeć na stronę Japońskiego Stowarzyszenia Medycyny Lasem. 

Zieleń uspokaja i wpływa na redukcję stresu.

Ludzie zazwyczaj wolą zielone (naturalne) od szarego (miejskiego). Kontakt z naturą wpływa na nas wieloaspektowo i na różnych płaszczyznach. Roślinność redukuje hałas, a zieleń wokół domu zwiększa poczucie prywatności i zmniejsza uczucie tłoku - zupełnie jakby natura pozwalała nam odpocząć od nas samych. Czyżbyśmy potrzebowali czasem powrotu do korzeni otoczeni tylko liśćmi? No cóż - może. Wydaje się, że najmocniejszy efekt terapeutyczny uzyskamy, gdy mamy powiązane wspomnienia z naturą. Więc ludzie wychowani w bardziej naturalnych środowiskach więcej uzyskają z powrotów.

Warto przystąpić i przyjrzeć się szczegółom

Osiem wymiarów postrzegania natury 

Szwedzi, to ciekawy naród. Wiecie mają Ikeę, klopsiki mięsne z groszkiem i żurawiną, śnieg. W każdym razie musi być u nich dostatecznie dużo lasów, gdyż to tam stworzono teorię, jak postrzegamy otoczenie, w tym las i naturę. PSD (Perceived Sensory Dimensions), opiera się na ośmiu wymiarach postrzegania sensorycznego. Koncentruje się nie tylko na zmysłach, lecz idzie znacznie głębiej niż one i zahacza także o interpretację. Te wymiary, to spokój, natura, różnorodność gatunkowa, przestrzeń, perspektywa, schronienie, społeczność i kultura. 

Różne wymiary przestrzeni wpływają na jakość odpoczynku. Ludzie zazwyczaj lubią różnorodność. Tak samo jest i w tym przypadku, więc dobrze jest, gdy są ścieżki krótkie i długie, gęste, sprawiające wrażenie chroniących krzewy a także otwarte przestrzenie polan. Powinna jednak w tym panować względna równowaga.

Dobrze, gdy las ma swój naturalny wygląd. Po przełamaniu początkowego strachu (wielki, mroczny las pełny wilkołaków budzi naturalny lęk, brrr) dzikość jest doceniana. W tym przypadku tak samo, jak wcześniej dobrze jest, gdy mamy różnorodność i szeroki wachlarz gatunków.

Wspomnienia odgrywają dużą rolę w odpoczynku. Pisałem już chyba o tym wcześniej...
Najlepiej jednak, gdy jest cicho, naturalnie, różnorodnie i bez ludzi. Co chyba nie dziwi - w końcu do lasu chodzimy raczej odetchnąć od cywilizacji.

Czy las leczy 

Muszę się przyznać, że miałem niemałą przyjemność z pisania tego wpisu. Pierwszy raz od jakiegoś czasu miałem ochotę coś zrobić. Mam nadzieję, że ten nieprzyjemny czas już niedługo się skończy i będziemy mogli powrócić do naszego życia. Dziękuję za przeczytanie tekstu, to obopólna korzyść i dla mnie i dla Ciebie. Tymczasem - zapraszam do lasu!

HEJ! Podobał Ci się wpis? Mam nadzieję, bo włożyłem w niego trochę pracy! Jeżeli chcesz docenić moją pracę, to wesprzyj mnie udostępniając znajomym, a w zasadzie, to wszystkim! Każdemu należy się dawka rzetelnej wiedzy, którą zawsze możesz uzyskać na moim blogu! Byłbym bardzo wdzięczny.

Przypisy:

• Li, Q. (2018) Shinrin-yoku. Sztuka i teoria kąpieli leśnych. Kraków: Wydawnictwo Insignis. 
• Dokument wskazujący inne publikacje Qing Li.
• Stigsdotter, U., K., Corazon, S., S., Sidenius, U., Refshauge, A., D., Grahn, P. (2017)
  Forest design for mental health promotion—Using perceived sensory dimensions to elicit restorative responses, Landscape and Urban Planning, Volume 160, s. 1-15,
  https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2016.11.012.
  (http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0169204616302663) 
• Stoltz, J. (2020) Perceived Sensory Dimensions. A Human-Centred Approach to Environmental Planning and Design, Dissertations in Physical Geography No. 3, Sztokholm: Stockholm University. https://su.diva-portal.org/smash/get/diva2:1374120/FULLTEXT01.pdf
• Spis badań przedstawiających wartość kąpieli leśnych zamieszczonych na stronie Forest Therapy Institute
• Hartig, T., Mitchell, R., de Vries, S., Frumkin, H. (2014) Nature and Health, Annual Review of Public Health, Volume 35, s. 207-228
  https://www.annualreviews.org/doi/pdf/10.1146/annurev-publhealth-032013-182443